El dinero de navidad

Hoy en día, las personas de nuestro país gastamos mucho dinero en árboles de navidad, luces y también en loterías

Según los expertos cada persona en navidad gasta 200 euros en compras y regalos.

Nosotros pensamos que si reducimos un poco el gasto de dinero en fiestas etc..... ahorraríamos más.

UNA ALIMENTACIÓN SANA

En la actualidad, cada vez más y más gente niños, adolescentes, adultos, ancianos tienen el colesterol por las nubes por comer chucherías, mucha grasa... resumiendo por no hacer una alimentación sana.

Según los endocrinos y médicos, no es muy recomendable comer muchas grasas, dulces y ese tipo de cosas porque para la alimentación sana no es bueno. 
Para tener una buena alimentación hay que comer fruta, verdura y también se pueden comer dulces pero de vez en cuando, no siempre.

En mi opinión, muy pocos hacen caso a los médicos de hacer una alimentación sana y eso no es bueno ya que es la salud lo que está en juego.

Gabonak dira!

Ordu gutxi falta dira oporrak hartzeko eta horregatik oporraldi ona izatea opa dizuet denoei.

Gabon zoriontsuak.

Eta ez jan turroi asko ez loditzeko.

EL APRENDIZAJE DE IDIOMAS

Hoy en día el conocimiento de idiomas es fundamental para la vida. Es algo que exigen a la hora de buscar muchos trabajos.

Por ello cada vez se introduce antes el aprendizaje de idiomas en los primeros cursos de la enseñanza. Hay lugares, como en el País Vasco y Cataluña, donde hay un modelo trilingüe. También existen cursos de idiomas de verano en el extranjero.

En mi opinión, había que reforzar la enseñanza de idiomas en los alumnos mayores, porque hace unos años no se dedicaba tanta importancia a las distintas lenguas.

En definitiva, el saber idiomas te abre muchas puertas.

EL APRENDIZAJE DE IDIOMAS

En la actualidad , estudiar idiomas es muy importante ya que así nos podemos comunicar con todo el mundo.

Estudiar idiomas es muy importante ya que gracias a eso hay más posibilidades de conseguir un buen trabajo y recibir una buena educación .

En mi opinión estudiar un idioma que no conocemos es muy dificil , y más hablarlo a la perfección . Por eso yo creo que los idiomas se deben aprender desde pequeños , e intentar no olvidar lo que sabemos .

OLENTZERO EGUNA!!!!

Gaur eskolako azken eguna da eta Luis Dorao ikastetxe osoak ospakizuna bat egingo du. Kurtxo osoak dantza edo abesti bat egingo du, hori 11:00 11:30artean izango da. Dantzak bukatzean olentzeroa aterako da eta klaseko bakoitzari opari batzuk emango dizkio, klaseko bi pertsonak joan behar dira opariak hartzera eta ireki gabe klaseetara eraman behar dute. Klasean ireki ahal dira.

EGUN OSO POLITA DA!!!

Una alimentación sana

En estos últimos años la gente se ha descuidado de la alimentación sana. El no alimentarse adecuadamente causa problemas de la salud.

Los médicos recomiendan controlar lo que se come, y recomiendan no tomar comidas con mucha energía si no se va a realizar alguna actividad física. La dieta mediterránea es muy equilibrada.

La mayoría de la gente no le da ninguna importancia a este tema pero yo creo que es muy importante comer equilibradamente si queremos tener buena salud.

¡Traje mío, traje mío!

¡Traje mío, traje mío,

nunca te podre vestir,

que al mar no me dejan ir!

Nunca me verás, cuidad,

con mi traje marinero.

Guardado está en el ropero

ni me lo dejan probar.

Mi madre me lo ha encerrado,

para que no vaya al mar.

Rafael Alberti.

Rafael Alberti

Rafael Alberti nació en 1902 en El Puerto de Santa María,Cádiz.

En una de sus obras contó que cuando tenía quince años lo arrancaron des mar para llevarlo a la ciudad y comenzó a sentir nostalgia por él.

Ese sentimiento se expresa en uno de sus libros mas famosos: Marinero en tierra.

Kaixo! Hemen nago!

Feliz cumpleaños

Gaur Ainhoaren urtebetetzea da.

Zukuak eta galletak oso onak zeuden.
Zorionak Ainhoa!

FELIZ CUMPLEAÑOS RAQUEL

Atzo Raquelen urtebetetzea izan zen. Zorionak Raquel!

Oso ona zegoen bizkotxoa.

NAHIDEN URTEBETETZEA

Gaur klasekoek Nahiden urtebetetzea ospatu dute, bere eguna atzo, abenduaren 12an, izan zen eta.

Zorionak, Nahid!

Xabier Leteren oroimenez

CUENTO ESCRITO POR IRATI

TRABAJO REALIZADO POR OLIVIA

Marrazoak

Marrazoa arrainen familiako izaki biziduna da. Bizi ahal izateko itsasoko uretan egon behar da.

Marrazo mota asko daude munduan eta itsasoaren arabera munduan zehar mota desberdinak aurkitzen dira, hala ere, marrazo guztiek ezaugarri komun batzuk dituzte, adibidez: arnasa zakatzetatik hartzen dute, zirkulazio sistema itxi bikoitza daukate, haragigaleak, orojaleak edo belarjaleak dira...

Marrazo mota asko daude eta niri gehien guztatzen zaidana marrazo zuria da, nahiz eta animalia arriskutsua izan.

Marrazoa

Marrazoa arrainen familiakoa da baina arrainekin komparatuta azkoz handiagoa da. Marrazoa 4,8m koa da, eta 680 eta 1.100 arteko pisua dauka. Harrapari ona da eta oso azkarra. Bere hortzak oso zorrotzak dira.

Marrazo batek asko jaten du. Marrazo batzuk kapazak dira foka bat jateko eta gero ez jateko ezer aste batean.

Marrazoa ozeanoean bizi dira, batzuk multzoan eta beste batzuk bakarrik.

Una de las primeas nevadas de Vitoria!!!

Hoy 3 de diciembre ha habido una fuerte nevada en toda Vitoria. A las 07:00 había -1º, a las 13:00 habrá 3º y a las 19:00, 0º.

Los niños han disfrutado mucho jugando con la nieve, pero los más mayores se quejan porque han habido muchos accidentes.

Mañana a las 07:00 habrá -3º, a las 13:00 5º y a las 19:00 2º.

Zaldiak

Zaldiak ekidoen familiakoa da. Ugaztuna da. Orain gehiago ikasiko duzu zaldiei buruz.

Zaldiak haimbat koloretakoak izan ahal dira: zuriak, beltzak, marroiak...
Tamaina normalena 1, 80m eta 2,00m-koa da.

Gehienetan mendian bizi dira edo zalditegi batean.
Zaldiak, belarrez eta zuhaizkez elikatzen dira.

Aintzinean jendea garraiatzeko erabiltzen zen eta bidai oso luzeak egiteko.

Laburbilduz, edertasun haundiko animalia da eta izakien lagun ona.

BALEA

Balea itsas ugaztuna da, zetazoen familiakoa. Itsasoko animalia handiena da. Gehiago nahi duzu jakin baleari buruz?

Animalia honek ez du ilerik baizik koipe geruza lodi-lodia dauka,-1ºC eta 30ºC temperaturak jasan ahal izateko. Entzumena oso garatua dute. Soinuak egiten dituzte eta batzuetan ultrasoinuak egiteko gai dira.

Baleak odol beroko animaliak dira.Berrogei minutu arnasaten egon ahal dira eta sudurretik arnasten dute.

Balea haragijalea da eta krustazeo txikiak jaten ditu.

Baleek bizitza osoan balekume bat izaten dute.Udazkenean batez ere, ugaltzen dira.

Laburbilduz baleak ikaragarrizko animaliak dira.

IZURDEAK 

Izurdeak ugaztun itsastarrrak dira eta guztiz moldatuak daude igeriketan. Haiek komunikatzen dira soinuaren bidez zetazeo guztien bezala. 

2 , 50cm inguruko luzeera du. Bizkarraldean kolore beltza eta sabelean berriz, kolore zuria dauka . Buru txikia eta moko formako mutur luzexka du . Bular aldeko hegatsak 30 - 50 zm-koak dira , bizkar aldekoa 23 zm-koa , eta atzerakoa , 60 zm-koa gutxi gora-behera . Bi begiak alboetan dituzte kokaturik , horren ondorioz ezin dezakete aurrez aurre ondo ikusi.

Munduko itsaso guztietan bizi dira ,baina ur beroak atsegin ditu, adibidez : Atlantiarreko ur beroetan , Mediterrraneo itsasoan, Itsaso Beltzean ... Munduko itsaso gehienetan bizi da. Horregatik , tropikoetatik topatzen dugu gehiago, ur hotzetan baino . 

Uraren azpian 5 edo 6 minutu jarraian egon daiteke, nahiz eta batzuek 12 edo 15 minutu iraun dezaketen. Biriken bidez hartzen dute arnasa eta horregatik  ur azalera maiz igotzen dira, behar duten airea arnasteko .

Ugaztun hauek elikagaiak harrapatu eta osorik irensten dituzte . Oso elikadura zabala dute , esaterako : legatzak , bisigunak, olagarroak, txibiak eta sardinak jaten dituzte.

Laburbilduz, izurdea animalia berezia da .

Izurdeak

Izurde Haundia Izurdeen familiako ezagunena da, oso animalia azkarra da, taldeetan bizi dena. Horiek uraren azpian 6 edo 7 egon ahal dira, nahiz eta batzuk 15 edo 16 minutu iraundu. Gurekin, gizakiekin, errespetu haundia dute, eta nola ez babestuta daude.

Izurde Haundia zilar kolorea edo grisa iluna izan ahal da. Bere luzeera 2 metrotik 4 metroraino izan ahal da, eta  200kg - 500kg bitarteko pisua izaten ohi da normalean.Ezin dezakete aurrez ondo ikusi, begiak alboetan dauzkatelako.

Mutur haundia dute, 8cm inguruko neurriarekin, eta hor 20-28 hortz izaten dituzte murtxikatzeko.

Animalia hauek arrainjaleak dira, arrainak harrapatu eta osorik jaten dituzte: legatzak, bisiguak,olagarroak, txibiak eta gambak.

Izurdeen komunikazio sistema benetan komplexua da, nor den jakin ahal dezakete, soinuaren arabera eta potentziari esker.Honek izugarria dirudi baina haien izenak ipintzen dira horiek soinuak bereiztu eta identifika ahal dituzte.

Laburbilduz, ugaztun hauek gu bezalakoak dira baina uretan bizi dira.

Bale urdina

Bale urdina zetazeoen familiako ugaztuna da. Eta munduko animalia handiena da.

Animalia hau, urdina da baina bere sabela grisa edo horia da. Bale hau ehunta laurogeita tonelada pisatzen du,eta hogeita bost metro neurtzen dute normalean, baina batzuk hirurogeita hamairu metro neurtzen dute. Emea pixkat handiagoa izaten da arra baino. Amerikan eta Asian desagertzen hasi dira.

Ugaztun hau orojalea da eta plactona jaten du. Ez du hortzik eta jateko, ahoan xafla batzuk dauzka, horrekin plaktona eta beste elikagaiak jaten ditu.

Animalia honek Ozeano Polarretan bizi da. Eta Ozeano Polarretik Subtropikalera joaten da. Eta laurogei, laurogeita hamar urte bizi da.

Laburbilduz, bale urdina animalia handia eta pisutsua da.

Haritza

Haritza mendietan bizi den zuhaitz ezagun bat da. Gehiago jakin nahi duzue?

Guk gehienetan erabiltzen dugun izena haritza da baina bere izen zientifikoa Quercus robur L. da.
Berrogehitabost metroko luzeera izan ahal du. Bere kanpoaldearen kolorea urteekin aldatzen da lehen gris argia eta gero eta zaharragoa izan  hainbat eta ilunagoa bilakatzen da.

Guk ez ditugu jaten bere fruituak, ezkurrak, baina daude animalia batzuk jaten dutena,txerria adibidez.

Hostoak forma luzanga dute eta ertza ondulatua. Gainera urtero aldatzen ditu hostoak zuhaitz hostoerorkorra delako.

Laburbilduz, haritza zuhaitz oso interesgarri bat da.

izurdeak

IZURDEAK

Izurdeak oso animaliak onak dira eta ez dira arriskutsuak .

Nolakoa dira? Izurdeak harajigaleak dira. Ehunta berrogei hortzak dituzte. Haien muturra oso handia da eta horri esker harearen barruan sar daitezke. Azala oso leuna dute.  Espirakulo izeneko zulo bat erabiltzen dute arnasa hustu behar dutenean.
25 eta 30 urte bitartean bizi dira eta haien pisua 70-135 kilo ingurukoa izaten da.

Non bizi dira? Lurreko ozeano guztietan bizi dira itsasalde hurbiletan.

Zer jaten dute? Txipiroiak, arrainak eta normalean krustazeoak jaten dituzte.

MARRAZOA

Marrazoa mutur koniko duen eskualoen familiako arraina da. Bi bular hegatz ditu, eta haiei esker abiadura handian joan daiteke itsasoan zehar harrapakinak ehizatzeko. Marrazoen arnasketa sistema oso konplexua duenez, ur azpian arnasteko gaitasuna dauka.

Arrain mota hau haragijalea da eta beste arrain mota batzuez elikatzen da. Gehienetan izurdeak jaten ditu baina itsas txakurrez edo sardinez ere elikatzen da. Bale-marrazoa marrazoetatik kaltegabeena da, belarjalea da eta.

Marrazoa, arrainak bezala, kartilagoz osatutako eskeletoa du. Harrapari odolzalea da, eta lehen esan dugun bezala, beste arrain batzuez elikatzen da bere hortz handiei esker, ilaretan antolaturik eta triangelu formakoak, eta jaten duenean hortz bat erortzen bazaio beraren ordez beste bat ateratzen zaio.

Marrazoa munduko itsaso tropikal guztietan aurkitzen da.

Laburbilduz, marrazoa itsasoko animalia piztiena da.

ENERGIA NUKLEARRA

Energia nuklearra elementu batzuen isotopek erreakzio nuklearrak egiteko duten ahalmenetik dator, eta hortik askatzen duten energiatik. Erreakzio nuklerra elementu kimiko baten nukleoa eraldatzen denean suertatzen da, eta prozesuaren ondorioz elementua beste batean bihurtzen da.

Erreakzio hauen beroa bi moduz aprobetxa daiteke: fisio nuklerra, non nukleo atomikoa hainbat partikula txikiagotan banatzen da, eta fusio nuklearra, non gutxienez bi nukleo atomiko batzen diren.

Energia nuklearraren abantaila nabariena energia elektriko handia sortzen duela. Hala ere, askoren irirtziz arazo larriak sor diezaioke gizarteari: adibidez Txernobiren gertatutakoa, 10.000 pertsona errefusiatu bezala bizi izan ziren eta gobernuak dioenez 31 pertsona bakarrik hil ziren nahiz eta hiritarrek gehiago izan zirela esan.

Azkenean, energia nuklearra ez da hain ona ez da hain txarra ere.
Argazkian Almaraz zentral nuklearraren barrukaldea.

Marrazoak

MARRAZOAK

Marrazoak oso interesgarriak dira.

Marrazoa arrain mota bat da, kartilagozko hezurdurakoa. Harrapari ona eta azkarra da, eta beste arrain ugari eraso eta jaten ditu. Hortz handi eta zorrotzak dituzte, ilaratan antolatuak eta hiruki formakoak.

Marrazo batek, jaten ari den bitartean-edo hortz bat galtzen baldin badu, haren lekuan beste bat irteten zaio aste baten buruan.

Arrain hezurdun gehienek ikusmen ona dute, baina marrazoek ez. Horregatik, harrapakinak ehizatzeko usaimenaz baliatzen dira. Ur kopuru handiaren erdian dagoen odol tanta bakar bat usain dezake marrazoek.

Gainera, harrapakinen mugimenduak sorturiko seinale elektriko txikiak sumatzen dituzte gorputzean dituzten sentsore batzuei ezker. Ospe beldurgarria duten arren, marrazo harrapari handienak bakarrik dira arriskutsuak guretzat, Marrazo Zuria eta Tigre Marrazoa esaterako.

Espezie batzuk:

• Zezen Marrazoa
• Limoi marrazoa
• Zerra Marrazoa edo Marrazo Beldurgarria
• Iratxo Marrazoa
• Marrazo Muturmotza
• Marrazo Erraldoia
• Marrazo Zuria
  
• Marrazo Muturluzea
• Marrazo Balea

Laburbilduz, oso zentsumen onak ditu eta oso arriskutsua da guretzat.

Pottoka

POTTOKA

Pottoka zaldia baino piskat txikiagoa da, ez oso iletsua baina kima handiarekin, ia ia 1´47 zentimetro ditu. Kolore desberdinak hartu ditzake pottokak: marroia, beltza, gorria...

Pottokak izen asko izan ahal ditu. Esate baterako, Bizkaian, "txiko" eta "mixal", Gipuzkoan, ordea, "potxo"eta  "zaldisko".

Duela 60 urte pottoka erabiltzen zen abere bezala eta lurra lantzeko.   Baita zama mugitzeko  leku batetik bestera ere.

Orain maskota bezala erabiltzen da, eta arriskuan dago desagertzeko.

Izurdea

IZURDEAK

Izurdeak uretan bizi diren ugaztunak dira
Nolakoak dira?

Bere burua txikia da eta muturra luzanga ahate formakoa. Gorputza 2 edo 2,5 metroko luzeera du. Ahoan 20tik 50rretara hortz dute masailezur bakoitzean. Oso gogorrak, bizkorrak eta argitsuak dira. Piruetak egiten dute eta beti daude jolasten.

Izurdeko taldeak eratzen dute elkarrekin eta batzuetan ehun izurdekoak dira. Mediterraneo Itsasoan eta Itsaso Beltzan bizi dira.

Izurdeak igeri egiteko forma arraroa du:burua uretatik ateratzen dute eta berriro sartzen dute. Hori egiten dute bitartean arnasa hartzen dute.

Arrain guztietako motak elikatzen dira, horregatik haragijalea da.

Izurde eme batek bere haurdunaldia 12 hilabete irauten du. 3 urtetik 6 urtera bere amarekin egoten da. Aldi honetan arrantza egiten ikasten du.

Laburbilduz, izurdea ugaztun berezia da.